Ünlü sahne eseri Cyrano de Bergerac oyununda öyle bir tirat vardır ki, yaşam hakkında önemli düşüncelere sevk eder dinleyeni/izleyeni… ‘İstemem Eksik Olsun’ tiradı olarak bilinen bu metin herkes için önemli dersler barındırıyor. Cyrano de Bergerac adlı oyun, 17. yüzyılda yaşamış Parisli şair, oyun yazarı ve silahşör Savinien Cyrano de Bergerac‘ın gerçek hayat öyküsünden esinlenilerek Fransız şair ve oyun yazarı Edmond Rostand tarafından yazılmış ünlü bir sahne eseridir. Perde sırasıyla 7,11,14,10 ve 6 olmak üzere toplamda 48 sahneden oluşur. İlk dört sahne 1640’ta, beşinci sahne ise 1655’te geçer. Birçok kez sinemaya aktarılmış olan oyun, 1936 yılında bir kez de operaya uyarlanmıştır.

Oyun bir çok kez sinemaya da uyarlanmıştır. En ünlü uyarlama, 1990 tarihli olandır. Jean-Paul Rappeneau’nun yönettiği, Jean-Claude Carrière ve Rappeneau tarafından uyarlanan Fransız komedi-dram filmi, En İyi Yabancı Dilde Film Altın Küre Ödülü de dahil birçok ödül almıştır. Ayrıca Cyrano de Bergerac’ı canlandıran Gérard Depardieu, filmdeki müthiş performansıyla 1990 Cannes Film Festivali’nde En İyi Erkek Oyuncu Ödülünü kazandı.

Filmin Türkçe dublajında Cyrano de Bergerac’ı Rüştü Asyalı seslendirmiştir. Oyunun (ve filmin) en ünlü sahnesi “İstemem Eksik Olsun” tiradının yer aldığı videodaki sahnedir.

Cyrano de Bergerac – İstemem Eksik Olsun tiradı

Ne yapmak gerek peki? Sağlam bir arka mı bulmalıyım? Onu mu bellemeliyim? Bir ağaç gövdesine dolanan sarmaşık gibi, önünde eğilerek efendimiz sanmak mı? Bilek gücü yerine, dolanla tırmanmak mı? İstemem eksik olsun!

Herkesin yaptığı şeyleri mi yapmalıyım Le Bret? Sonradan görmelere övgüler mi yazmalıyım? Bir bakanın yüzünü güldürmek için biraz şaklabanlık edip, taklalar mı atmalıyım? İstemem, eksik olsun!

Her sabah kahvaltıda kurbağa mı yemeli? Sabah akşam dolaşıp pabuç mu eskitmeli? Onun bunun önünde hep boyun mu eğmeli? İstemem! Eksik olsun böyle bir şöhret, eksik olsun!

Ciğeri beş para etmezlere mi ‘yetenekli’ demeli? Eleştiriden mi çekinmeli? ‘Adım Mercuré dergisinde geçse’ diye mi sayıklamalı? İstemem! İstemem, eksik olsun!

Korkmak, tükenmek, bitmek? Şiir yazacak yerde eşe dosta gitmek. Dilekçeler yazarak içini ortaya dökmek? İstemem, eksik olsun! İstemem, eksik olsun!

Ama şarkı söylemek, düşlemek, gülmek, yürümek? Tek başına, özgür olmak! Dünyaya kendi gözlerinle bakmak. Sesini çınlatmak, aklına esince şapkanı yan yatırmak. Bir hiç uğruna kılıcına ya da kalemine sarılmak; ne ün peşinde olmak, para pul düşünmek; isteyince Ay’a bile gidebilmek?

Başarıyı alnının teriyle elde edebilmek?

Demek istediğim, asalak bir sarmaşık olma sakın. Varsın boyun olmasın bir söğüdünki kadar. Yaprakların bulutlara erişmezse bir zararın mı var?

*Kaynak: Cyrano de Bergerac, Edmond Rostand, Remzi Kitabevi, 1999.