Fransız yazar Pierre Boulle’nin, Maymunlar Gezegeni adlı mükemmel bilim kurgu romanından uyarlanan ve sinemanın en iyi distopik filmlerinden olan Maymunlar Cehennemi’nin ilki 1968 yılında gösterildiğinde yer yerinden oynadı ve çekilecek devam filmlerinin habercisi oldu. (Ki aynı yıl bir başka bilim kurgu başyapıtı film, dünyaca ünlü dahi yönetmen Kubrick’in; 2001: Bir Uzay Destanı da gösterime girmişti.) Franklin J. Schaffner’in yönettiği, Maymunlar Cehennemi filminden sonra 1970, 1971, 1972, 1973 yıllarında başka yönetmenlerce devam filmleri çekildi.
Filmin hikâyesi kısaca şöyleydi: Astronot Taylor, insan ırkını deneyler ve spor yapmak amacıyla kullanan maymunların hükmettiği uzak bir gezegene süratle düşer. Kısa sürede Taylor kendisini avlananların arasında, hayatını da yardımsever bir şempanze bilimcisinin elinde bulur. Taylor filmin sonunda bu değişik gezegenin aslında “dünyamız” olduğunu anlar.
1968’de yapılan ilk filmi ve onun mirasına çöreklenen devam filmlerini birbirinden ayırmak gerek. 2001’de ünlü yönetmen Tim Burton, ilk filmin “Maymunlar Gezegeni” adıyla kötü bir yeniden çevrimini yaptı.
2011’de Maymunlar Cehennemi: Başlangıç, 2014’de Maymunlar Cehennemi: Şafak Vakti isimleriyle seri devam etti. Bu filmlerden bahsetmemizin nedeni ise serinin -şimdilik- son filmi Maymunlar Cehennemi: Savaş’ın (War for the Planet of the Apes) geçtiğimiz hafta vizyona girmesi.
Çarpıcı bir distopya
Maymunlar Cehennemi çok çarpıcı bir distopya örneği… İnsanlığın cehennemi anlatılır aslında. İnsanlık için kara bir gelecek ya da kara bir alternatif düzen hayal eden filmler veya romanlardır distopyalar. Kabaca, insanlığın gelecekte görmek istemediği ve korktuğu şeylerin başına gelmesi konusunu işleyen distopyalar, ütopyaların aksine bir uyarıcı görevi üstlenir. “Müdahale edilmezse dünyanın geleceği yer budur” diyerek uyarır.
2011, 2014 ve şu an gösterimde olan film, 1968 yapımındaki asıl hikâyenin öncesini anlatıyor: “Maymunlar nasıl oldu da dünyaya egemen oldular?” sorusunun cevabı bu filmler… İnsanların laboratuarda ürettiği bir virüs yüzünden, denek olarak kullanılan maymunlar insan zekâsına yaklaşan bir seviyeye ulaşırken, aynı virüs insanlığı yok etmeye başlıyor. Maymunların lideri Caesar (Sezar)’ın karizması etrafında birleşen maymunların ve dünyada bir avuç kalmış insanların mücadelesi son filmde savaşa dönüşüyor ve dünyanın 1968’deki filmde anlatılan dünyaya nasıl evrilmeye başladığını daha net görüyoruz.
İnsanlığa uyarı
1968 tarihli ilk filmin sonunda yıkılmış haldeki Özgürlük Anıtı’nı gören Taylor’ın, maymunların hükmettiği bu gezegenin aslında dünya olduğunu anladığı sahnede insanlığa hitaben, “Siz manyaklar sonunda yaptınız! Onu (dünyayı) yok ettiniz… Siz hepiniz…” sözleri insanlığa bir uyarıydı. Soğuk savaşın en yoğun yaşandığı yıllarda çekilen bu film, nükleer savaşların ve insanlığı kendi eliyle uçuruma sürüklediği uygulamaların sonucunda dünyanın ne hale gelebileceğini uçuk bir fanteziyle de olsa anlatıyordu.
*Bu yazı daha önce 23 Temmuz 2017 tarihli Yurt Gazetesi’nde “İnsanlığın Cehennemi” başlığıyla yayımlanmıştır.
One Comment