Yeşim Çamlıbel ve Çiğdem Yongacı Bayraktar’ın birlikte kaleme aldığı “Hiçlik”, kendisinden bir “üstinsan” yaratmak için paganizm ve Enneagram’dan etkilenerek yine kendisinde gördüğü sakat tarafları başkalarında bulup, onları öldürerek kendisinin de bu sakatlıklardan arınacağını düşünen Raven’in hikâyesini anlatıyor.

“Sağlıklı, sağlıksız ve normal düzeylerdeki eğilimlerini söyler. Stres ve rahatta olduğu durumlara göre hangi mizaçların özelliklerini göstereceğini açıklar. İnsan tanımada kadim bir bilgeliktir. Genel olarak enneagram: İnsanlığın ortak değeri ve yeni dönemin insanı anlama aletidir. Gurdjieff tarafından Enneagram olarak 1920’lerde adlandırılan ancak mizaç ve kişilik anlamında ayrıntılı açıklaması 1960’larda Şili asıllı Oscar Ichazo tarafından yapılan bu anonim bilginin tarihi kökenleri konusunda açık ve kesin bilgilere sahip değiliz. Ancak tüm kadim bilgeliklerde bulunan üç merkezin (eylem, duygu ve düşünce) temel olduğu bu bilginin yazılı olmayan bir şekilde nesilden nesile aktarıldığı düşünülmektedir.

Yunanca ‘dokuz’ anlamına gelen ‘ennea’ ve ‘nokta, şekil’ anlamına gelen ‘gram’ kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşturulan Enneagram, ‘dokuz nokta’ anlamına gelmekte olup, bir kişilik modeli olarak Ichazo tarafından modern dünyaya sunulmuştur. 1960’lardan bugüne ise birçok psikiyatr ve araştırmacı tarafından bilimsel çalışmalara konu olmuştur. Kişilik tipleri temelde belirgin bir biçimde birbirinden ayrılan, dokuz farklı düşünme, hissetme ve eyleme geçme tarzından oluşur.”

“Enneagramegitim.com” sitesinden aldığım, alıntıda da belirtildiği üzere Enneagram, birbirinden keskin şekilde ayrılan, bireyin kadim bilgeliklerdeki düşünme, hissetme ve eyleme geçme tarzını tanımlamakta kullanılıyor. Benim Enneagram’la yazıya giriş yapma sebebim ise Yeşim Çamlıbel ve Çiğdem Yongacı Bayraktar’ın birlikte kaleme aldığı, Destek Yayınları’ndan çıkan “Hiçlik” adlı kitap. “Hiçlik”, kendisinden bir “üstinsan” yaratmak için paganizm ve Enneagram’dan etkilenerek yine kendisinde gördüğü sakat tarafları başkalarında bulup, onları öldürerek kendisinin de bu sakatlıklardan arınacağını düşünen Raven’in (Poe’ya gönderilen selamdan bahsetmeye gerek yok diye düşünüyorum) olay örgüsündeki eksikliği yüzünden fazlasıyla aksayan hikâyesini anlatıyor.

11 yaşında babası öyle uygun gördüğü için İsveç’e okumaya gönderilen Raven’in çocukluğu ailesinden, yurdundan uzakta olmanın eksikliğiyle geçmiştir. Bu yoksunluğu tuğla gibi kitaplarla kapatmaya çalışan Raven, kuzeyin buz gibi havasında okuldan kalan zamanlarını tek arkadaşı Sven’le geçirmektedir. Eline ne geçerse okuyup yutan Raven, aklına takılan sorular sayesinde bir yandan da geleceğini şekillendirmeye başlamıştır. İnsan bedenine ve zihnine olan merakı neticesinde tıp okumaya, ihtisasını da psikiyatri üzerine yapmaya karar verir. Okulunu bitirir, diplomasını alır. Ve memlekete döndüğünde kendi kliniğini açar. Nişantaşı’ndaki kliniğinde namı epeyce yürüyen ve Raven, hastalarıyla yakından ilgilenip onları gerçekten anlamaya ve yardımcı olmaya çalışır. Dışarıdan bakıldığında sevgilisi Ekin ve Ekin’in oğlu Berk’le güzel vakit geçiren başarılı bir psikiyatristtir Raven.

Ancak tek başına kaldığında aklını yiyip bitiren “üstinsan” düşüncesi onu tamamen esir almaktadır. Evinin bahçesine gömülü olan altı cesedi Enneagram’ın kutsal sayısı dokuza tamamlamak için adeta kurban beklemektedir. Öte yandan da ne olduğunu bilmediğimiz gizli sırrını 11 yaşından beri çözmeye çalışan bitkisel hayattaki annesini “araf”ta bırakmaya devam ederek bir anlamda annesizliğinin de intikamını almaktadır. Bir gün kliniğe sevgilisi tarafından tecavüze uğradığı için bileklerini kesen Melisa’yı bu hale getiren adamı öldürdüğünde Raven için bütün işler sarpa sarmaya başlar ve Raven sonun başlangıcı olan yola girmiş olur.

“Hiçlik”, konu itibariyle el değmemiş bir yere el atıyor. Ancak Raven’in 11 yaşında annesini bir dehlizde gördüğü andan itibaren ailesiyle bütün ilişkisinin kesilmesi, babasının neden onu yurtdışına gönderdiğini bilemememiz, Raven’in mevcut durumunun nedeniyle ilgili kısmı eksik bırakıyor. Raven’in Enneageam ve paganizme olan inancıyla “üstinsan” olma çabasına da detaylı bir şekilde değinilmediği için de bu konu su yüzüne çıkamıyor. “Hiçlik”, sonu iyi bağlanmış olsa da, sonuna gelene kadar vasat çizgide ilerleyen bir roman.

Mehmet Çelen